Вэб холбоос

 

 

 

 

 

 

Мөн нутаг оронд нь харийн түрэмгийлэгчид халдан довтолсон хүнд хэцүү цагт үед эх орноо өмгөөлөн байлдан тулалдаж асан баатар эрсийн тухай хэд хэдэн кино хийжээ. Казахын түүхийн сод удирдагчаар тодроод буй Абулхаирын талаар зүүнгарынхантай хийсэн тулалдааны үеэр Абулхаир цэрэгтэйгээ ирэхэд тэрслүү зүүнгарууд сүүл хавчин дутаадаг гэж бичиж байна. Гэтэл Абулхаир нь Зүүнгарт бут цохигдон шившигтэйгээр хараат болсон юм. (Н. Абулхаирын нэгэн тулалдаанд оролцсон тухай миний бие өмнө бичсэн нэг нийтлэлдээ дурьдаад өнгөрсөн болно. Хүсвэл http://id.news.mn/content/149223.shtml хаягаар уншиж болно. Энэ кинонуудынх нь санхүүжилт нь Холливуудын томоохон найруулагч ч атаархмаар өндөр, гол дүрд гадны нэртэй жүжигчид тоглодог) Удалгүй зарим нүүдэлчин, малчин овог үхээнц баатар Абулхаирыг хаяж одон, узбек, казахын хэдэн өөдгүй овог л үлджээ. Мөн өөр баатад болох Жанибек, Гирей нар ч хэн болох нь түүхэнд бичигдэн үлдсэн байдаг. 

 

3. Залуу үндэстэн түүхэн домог зохиомтгой байдаг. Харин Казахстанд нь энэ нь үзэл сурталын хэмжээнд хүрчээ. Казахстаны Төрийн нарийн бичгийн дарга Марат Тажин (Н.2014 оны 2 дугаар сарын 11-нээс БНКазУ-аас ОХУ-д суух онц бөгөөд бүрэн эрхт элчин сайдаар томилогдсон) 2013 онд энэ сэдвийг хөндөж, төрийн мэдлийн хэвлэл, мэдээллийн байгууллагууд суртал, ухуулгын ажил хийж байна гэж хий хашгичихаа болих хэрэгтэй. Хийж буй юманд нь итгэх арга алга. Улс үндэсний түүхийн талаар гаргасан бүтээлийг нь эрх баригчид хараад ичмээр байна.  Тэд үзэл суртлын ажлыг улам гүнзгийрүүлэх, эрчимжүүлэхийг шаардаж байгаа болно. Өргөн олныг хамруулах хэрэгтэй гэж хариуцлагатайгаар мэдэгдсэн байна. Prudent Solutions гэх судалгааны байгууллага Казахстаны үзэл суртал домог судлалд тулгуурлаж байгааг тогтоожээ. Угсаатны зүйч, эрдэмтэн Тулебаев Эртний дэлхийн түүхийн сурах бичигтээ 18-19 дүгээр зууны казахын жузуудын түүхийг гайхаад баршгүй юм. Орос Улс олон овог, аймгуудаас бүрдсэн казахын жузуудыг хуваан бутаргасан гэжээ. Тэгэхээр казахуудын гол хоёр дайсан нь Орос, Зүүнгарын хаант Улс байсан болж байна. 

 

Н. Үүний эсрэгээр улайм цайм өдөөн хатгаж буй улс төрч ч байна. Казахстаны нэрт улс төрч Мырзатай Жолдасбеков саяхан тараасан "Өвөг дээдсийнхээ нутгийг бүү орхи” гэсэн уриалгадаа  ". . .Монголд бидний үндсэн хэсэг болох хэрэйд, найманы ах дүү нар амьдарч байна. Та нарын амьдарч байгаа газар нутаг бол бидний өвөг дээдсийн газар нутаг, та нар тийшээ нүүж очсон юм биш, тэнд монголчуудыг ирэхээс өмнө Хэрэйдын төр 9 огуз, Найманы төр 8 огуз гэж байсан. Эдгээр төр, улсуудыг казахууд бий болгосон. Монголд амьдарч буй казахуудын нэг нь надад 3 түм 7 мянган үхэр байна.Гэвч би өөрийн өвөг дээдсийн нутаг руугаа явах бодолтой байна гэж надад хэллээ. Яах гэж? Тэнд чинь чиний 7 үеийн өвөг дээдэс нойрсож байна. Хэрэв мэдэхийг хүсч байвал Чингис хаан гэх нэрийг монголчууд өгөөгүй, түүнийг хаанд "курултай” өргөмжилсөн юм. Миний мэдэж байгаагаар монгол хэлэнд курултай гэсэн үг байхгүй. Түүнийг хаанд хиад, хэрэйд, найман, жалайрууд өргөмжилсөн. Яах гэж нүүгээд байгаа юм бэ. . .гэсэн байх юм.

 

4. Өнөөдөр Казахстаны эрдэмтэд  хүмүүс шинжлэх ухаанч судалгаанд суурилсан түүхийг сонирхохгүй гэж үзэж буйгаа ил зарлаж байна.Тус улсын ШУА-ийн Түүхийн хүрээлэнгээс гаргасан бүтээл, зохиолын дийлэнхи нь учирзүйн үндэстэй бус өнгөлөн будсан бүтээл юм. 

 

Казахстаны зарим нэр хүнд бүхий нийгмийн зүтгэлтэн ч нутаг нэгтнүүдийнхээ өмнөөс ичиж байна. Тухайлбал, түүхч Ренат Байтов түүхийг гуйвуулж, шинээр бичих гэсэн бодлого нь зохиогч нараа шаварт хутгалаа. Явсаар байгаад казахууд энэ нутаг дээрээ 2.5 сая жилийн өмнө амьдарч байсан болж таарав. Гэтэл хөршүүд 2-4-6  мянган жилээр урагшуулсан хэдий ч ичиж байгаа нь мэдээж юм гэж бичжээ. 

 

Казахын түүх бичигчид нилээд хэдэн дэлхийн хэмжээний нээлт хийжээ. Түүхийн ухааны доктор Очировынхоор бол 10 жилийн дараа гэхэд дэлхий нийтээр казахын гайхамшгийг судалж эхлэх гэнэ. Түүхийн ухааны доктор Ламин гуайн гашуунаар сүүрс алдан өгүүлсэн түүхийг эмс бичиж болно гэж үү гэж хэлсэн нь Казахстанд бол эсрэгээрээ болж л байна.

 

Н. Хандрусай гуай монголчуудыг боловсон гэж байна. Би хувьдаа уг гарвал, түүхээ бусдад булаалгахад хүрвэл боловсон зангаар найр тавимааргүй байна. Сайт ухаж байгаад нэг инээдтэй баримт олж харсан нь Чингис хааны 29 дэх удаагийн хунтайж Давааням гуай элэн хулан өвөөг нь (Чингис хааныг) казах гаралтай гэдгийг баталсан Казахстаны Кайрат Закирьянов гэгчийг хүлээн зөвшөөрч Чингис хаан академийн диплом гардуулсан байх юм. 

 

 

Давааням гуай ч яах вэ. Өөрийгөө баясгаж яваа нэгэн гэхээс. Манайд чинь ШУА-ийн харъяа Түүхийн хүрээлэн гээд нэг том газар байдаггүй бил үү. Тэд маань энэ бүгдийг мэдэж байгаа л байгаа даа. Саяхан сураг дуулах нээ Баян-Өлгий аймгийн хүүхдүүдийн казах хэлний сурах бичиг, аймагт шинээр баригдаж буй номын сангийн номын фондыг Казахстанаас авах казах хэл дээр бичигдсан уран зохиолын номоор бүрдүүлэхээр Өлгийн төр, захиргааныхан хөөцөлдөж байна гэнэ. Казах хэлээр хэвлэгдсэн дэлхийн уран зохиолын охь дээжсийн хажуугаар дээрх сараачсан зүйлс ороод ирэх вий дээ. Хэлний сурах бичгийн агуулга, түүхийн хичээлтэй салшгүй холбоотой байдгийг бүгд мэднэ. Казахстан бодлогоор Монголын түүхийг өөрийн болгох гэж байгаа бол энэ санаа уг сурах бичигт тусах нь лавтай. Тэгэхээр ийм агуулга бүхий сурах бичгийг хүүхдүүддээ заах гэж үү. Энэ жинхэнэ утгаараа үндэсний эв нэгдэл, аюулгүй байдалд ноцтой нөлөөлөх асуудал юм. БСШУЯ-нд хянаж шалгана гэж найдъя. 

 

 

 

 

 

 

Хэн, хүнгүй Монголын түүх рүү ингэж халдаад байвал Монгол Улсын үндсэн хуулийн  7 дугаар зүйлийн 1-т заасан Монголын ард түмний түүх, соёлын дурсгалт зүйл, шинжлэх ухаан, оюуны өв төрийн хамгаалалтад байна гэсэн заалт юу болох вэ? 

 

 

Tweet