 | |
Нийтлэл: Махны үнийг яах вэ?
Өргөн уудам нутаг, нүүдэлчин ахуй, мал аж ахуйгаараа гайхуулдаг Монгол улсад сүүлийн үед махны үнэ "Тэнгэр"-т хадав. Уг нь аймаг бүрт махны үйлдвэр байгуулж "Мах, сүү, түүхий эд нийлүүлэх замаар малчдын орлогыг 2-3 ДАХИН нэмэгдүүлэх зорилт"-ыг намууд 2016 оны өмнөхөн тавьж сонгуульд өрсөлдөж байсан билээ.
Гэвч махны үнэ дийлдэхээ больж бараг 20 000 төгрөг болох зам руугаа шуударч эхэллээ. Манай Улс мал, мах экпортлох асар их нөөц бололцоотой орон. Монгол Улс жилд дунджаар 150.0 гаруй мянган тонн мах экспортлох боломжтой гэсэн тооцоолол бий. Өнгөрсөн оны мал тооллогын урьдчилсан дүнгээр Монгол Улсад 66 сая 463.7 мянган мал тоологдсон байна. Үүнийг хүн амын тоотой харьцуулбал иргэн бүрт 20 гаруй толгой мал ноогдох аж..
Гэтэл яагаад махны үнэ ингэтлээ өсөөд байна вэ?
Асуудал 1. Худалдаачдын болон иргэдийн хэлж буйгаар махны үнэ өсөөд байгаа нь хятад иргэн болон, тэдэнд ажилладаг монголчууд "үнэ цохиж" авч байгаатай холбоотой.
Манай улс Чөлөөт зах зээлийн эдийн засагтай улс. Тухайн барааны үнэ Зах зээлийн эрэлт нийлүүлтээ даган өсөх, буурах ёстой байдаг. Гэтэл Монголчууд бид өөрсдийн зах зээлээ хамгаалах төрийн бодлого үгүй. 2000 оны оны эхэн үед Японы ЗГ хятадаас цагаан будаа экспортлох тогтоол гаргасанаасаа болж огцорч байсан билээ. Энэ нь өөрийн улсдаа "Нүүр бардам" хийж, үйлдвэрлэж чадах зүйлээ гаднаас оруулж ирсэнийг нь Японы фермерүүд эсэргүүцсэний үр дүн байсан юм. Гэтэл бидэнд ийм бодлого дутагдаад байгаа ажээ. Өнгөрсөн жил Нөөцийн маханд зориулж 4000 тонн мах нөөцөлсөн аж. Өмнөх жилүүдэд 10 000 тонныг нөөцлөж, ЗГ-аас үнэ тогтворжуулах хөтөлбөр зарлан махны үйлдвэрүүдтэй гэрээ хийдэг байсан юм байна. Харин сүүлийн нэг жил "Үнэ тогтворжуулах гэрээ"-ний бодлого алдагдсанаас болж ийнхүү махны хомсдолд ороод байгаа ажээ. Мөн махны экспортын бодлого мөн л алдагдаж, ЖДҮ-тэй хийсэн гэрээ нь "Дашийн шог" болжээ.
Асуудал 2. Үндсэн гол бүтээгдэхүүнээ яаж хамгаалах вэ?
Асуудал 3. Шийдэлд яаж хүрэх вэ?
